“สิทธิผ่าตัดแปลงเพศ ฟรี” ที่ฟังไม่ได้ศัพท์ อย่าจับไปกระเดียด

สัปดาห์ก่อนกลางเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา กลุ่มสังคมออนไลน์ของชาวเกย์แทบลุกเป็นไฟ​ เมื่อข่าวออกมาว่า ‘ประกันสังคมให้สิทธิผ่าตัดแปลงเพศฟรี’ ประเด็นนี้ทำให้เกิดการจิกกัดกันอย่างดุเดือดระหว่างชาว LGBTQ ก่อนที่ความโต้แย้งจะจบลงเมื่อรู้ข้อเท็จจริงว่า สิทธินี้เป็นของ ‘เพศกำกวม’

จริงๆแล้วสื่อใช้คำว่าผ่าตัดแปลงเพศก็ไม่ถูกนะ เพราะในเคสนี้มันไม่ใช่การผ่าตัดสำหรับการข้ามเพศ​ แต่มันคือการผ่าตัดเปลี่ยนแปลงเพื่อรักษา LGBTQ (กลุ่มคนที่มีความหลากหลายทางเพศ) คืออะไร…คนรุ่นใหม่พูดถึงกันมากมายในสังคมปัจจุบัน เขาเข้าใจกันจริงๆหรือกระแดะตามกระแสกันแน่…ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจคำว่า ‘เพศสภาวะโดยกำเนิด’ กันก่อน อันนี้เป็นความรู้ขั้นพื้นฐานสุดๆ มันคือเพศสภาวะโดยกำเนิดคือเพศทางชีววิทยา ได้แก่ ชาย   (Male) หญิง​ (Female) และเพศกำกวม​ (Intersex) คุณผู้อ่านมีเพศสภาวะโดยกำเนิดแบบไหนกัน ทุกคนย่อมรู้ตัวเองดี

 

เพศกำกวม (Intersex) คืออะไร พิจารณาง่ายๆจากคำ คำนี้รากศัพท์คือ sex ส่วน inter นั้นคือ prefix ซึ่งเป็นคำที่ใช้เติมหน้าคำนามอื่นแล้วให้ความหมายเปลี่ยนไป(inter หมายถึง between, ระหว่าง) ตัวอย่างเช่นinternational ระหว่างประเทศ/ interpol ตำรวจสากล/ intermarry การแต่งงานระหว่างคนต่างเชื้อชาติศาสนา เป็นต้น

 

Intersex ในที่นี้คือคนที่เกิดมาแล้วมีเพศสภาวะโดยกำเนิดกำกวม คือไม่ใช่แค่อวัยวะเพศไม่ชัดเจนว่าหญิงหรือชายเท่านั้น หรือมีลักษณะเป็นสองอวัยวะในอันเดียวกัน หรือก้ำกึ่ง

แต่คนประเภทนี้จะมีโครโมโซมเพศแตกต่างจากชายหญิงทั่วไปด้วย อย่างเช่น นักวิ่งชื่อดังคนหนึ่งชาวแอฟริกาใต้ Caster Semenya

เธอมีอวัยวะเพศแบบหญิง แต่มีโครโมโซมเพศเป็น xy มีระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนมากกว่าผู้หญิงถึง3 เท่า เธอไม่มีรังไข่ ไม่มีมดลูก แต่มีอัณฑะอยู่ภายในตัว​ ซึ่งไม่ได้อยู่นอกตัวแบบผู้ชายทั่วไป เคสแบบนี้จะกำหนดเพศอย่างไรในทางกฎหมาย

 

นี่คือสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์คิดและพยายามบอกชาวโลก ว่าในโลกนี้เราจะใช้หลักการแบบสองเพศมากำหนดเพศสภาวะคนไม่ได้ และนี่แค่เพศสภาวะนะ ยังไม่รวมเพศทางจิตและพฤติกรรมซึ่งมีความจำเป็นต้องนำมาคิดในการระบุเพศอีกด้วย Intersex นั้น ในทางวิทยาศาสตร์บางครั้งก็เรียก Hermaphrodite หมายถึงสัตว์ที่มีอวัยวะเพศทั้งสองเพศในตัวเดียวกัน หรือก้ำกึ่งบอกไม่ได้ชัดเจน เช่น ไส้เดือน หอยทาก และปลาบางชนิด เป็นต้น เขาเรียกว่ากะเทย ซึ่งพบเป็นจำนวนมากในสัตว์และพืชบนโลกนี้

 

สัตว์กะเทยนี้สามารถแบ่งออกได้อีก​ โดยในมนุษย์เราแบ่งเป็นกะเทยแท้และกะเทยเทียม กะเทยแท้คือมีอวัยวะเพศทั้งหญิงและชายอยู่ในคนเดียวกัน มีทั้งอัณฑะและรังไข่ บางคนอาจจะมีร่างกายภายนอกซีกหนึ่งเป็นหญิงและอีกซีกเป็นชาย ส่วนกะเทยเทียมคือมีอวัยวะเพศแบบครึ่งหญิงครึ่งชาย หรือบางสิ่งเป็นหญิงบางสิ่งเป็นชาย อย่าง Caster นั้นถือเป็นกะเทยเทียม 

 

กะเทยแท้ส่วนใหญ่จะเป็นหมัน​ มีลักษณะไปทางเพศใดเพศหนึ่งชัดเจน มีความผิดปกติมาจากโครโมโซมบางส่วน และพบได้น้อยมาก ส่วนกะเทยเทียมนั้นโดยมากเกิดในเพศชายมีหลายชนิด ต้องมีโครโมโซมวายและมีอัณฑะ นักวิทยาศาสตร์แบ่งกะเทยเทียมออกได้อีก 7 ประเภท อย่าง Caster นั้นเกิดจากเนื้อเยื่อดื้อต่อฮอร์โมนเพศชาย​ ทำให้กลายเป็นอวัยวะหญิงไป กะเทยเทียมกลุ่มนี้จึงเป็น ‘หญิงมีอัณฑะ’

 

Caster Semenya โดนเพื่อนนักวิ่งฟ้องว่ามันไม่ยุติธรรมสำหรับการแข่งขันกีฬาประเภทหญิง เพราะเขามีโครโมโซม xy แต่เขาหรือเธอก็แย้งกลับว่า​ ในการแข่งขันใช้เกณฑ์อะไรมากำหนดว่าเป็นเพศหญิงหรือชายล่ะ ถ้าคิดเพศสภาวะโดยกำเนิดตามหลักการ Binary gender (หลักสองเพศ) เธอก็เป็นหญิงนะ เพราะสภาพร่างกายเธอเป็นหญิง​ เธอมีอวัยวะเพศหญิง

 

แต่ในชีวิตจริง ฟังดีๆนะคะ Caster Semenya แต่งงานกับผู้หญิง เธอมีความรู้สึกทางเพศแบบผู้ชายที่ชอบผู้หญิง อันนี้แพทย์ได้ทำการตรวจฮอร์โมนและสำรวจทัศนคติทางเพศของเธอแล้วสรุปว่า​ เธอเป็นเขา (She is he) มันจึงเกิดคำถามต่อไปว่าคนประเภทนี้ควรจัดอยู่ในกลุ่มไหนและเขามีสิทธิ์ผ่าตัดแก้ไขให้เพศสภาพสอดคล้องกับร่างกายและจิตใจได้โดยที่มีกฎหมายรองรับได้อย่างไร

กลับมามองโลกปัจจุบัน คนส่วนใหญ่คงเคยได้ยิน LGBTQ มาดูความหมายคร่าวๆกัน บอกก่อนว่า การกำหนดนี้อิงจากเพศสภาวะโดยกำเนิด L = Lesbian หญิงรักหญิง / G = Gay ชายรักชาย/ B = Bisexuality รักได้ทั้งชายและหญิง / T =  Transgender กลุ่มคนข้ามเพศ/  Q = Queer กลุ่มคนที่มีพฤติกรรมและทัศนคติทางเพศที่ไม่สามารถกำหนดกฎเกณฑ์ใดๆได้ ไม่ใช่อย่างใดอย่างหนึ่งในกลุ่มที่กล่าวมาทั้งหมด ส่วน I = กลุ่มคนเพศกำกวม นั้นถ้าพิจารณากันจริงๆแล้วไม่สามารถรวมอยู่ในกลุ่ม LGBTQ ได้ เพราะกลุ่มคนเพศกำกวมเกิดจากลักษณะทางวิทยาศาสตร์ แต่ LGBTQ มาจากฮอร์โมน พฤติกรรมและทัศนคติทางเพศหลายอย่างประกอบกัน

 

ย้อนกลับไปที่ข่าวว่า​ ผ่าตัดแปลงเพศฟรีด้วยสิทธิประกันสังคม การพาดหัวข่าวแบบนี้ผิด เพราะคำว่า ‘ผ่าตัดแปลงเพศ’ ต้องใช้กับคนที่มีเพศสภาพอย่างใดอย่างหนึ่งชัดเจนอยู่แล้ว และมีความต้องการเปลี่ยนเครื่องเพศตัวเองไปตามทัศนคติทางเพศเป็นหลักข้ามไปอีกเพศหนึ่ง แต่สำหรับกลุ่ม Intersex การผ่าตัดนั้นไม่ใช่การแปลงเพศ แต่มันคือการผ่าตัดแก้ไข แก้ปัญหาทางชีววิทยา เพื่อช่วยให้บุคคลสามารถดำรงชีวิตต่อไปได้อย่างสมบูรณ์ปกติที่สุด จุดนี้เองที่ทำให้ผู้เสพข่าวสารสับสนและถกเถียงกันวุ่นวายในวันแรกๆที่มีข่าวออกมา และแท้ที่จริงแล้วประกันสังคมจะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายสำหรับการรักษาชาวเพศกำกวมเท่านั้น เพศอื่นๆไม่ได้สิทธิ์นี้

 

ในหลายๆประเทศทุกวันนี้มีช่องให้ระบุเพศตัวเองเวลาเดินเรื่องเอกสารต่างๆ มี Male (ชาย) / Female (หญิง) / และ Non binary gender (หมายถึงการระบุว่าเพศตัวเองวัดไม่ได้จากสองระบบแรก) ไม่ได้หมายถึงเพศตามทัศนคติของตัวเอง แล้วใครบ้างที่ควรระบุตัวเองลงในช่องนี้ คำตอบคือคนประเภท Intersexและ Transgender เท่านั้น

คำถามต่อมาคือ Intersex ที่ผ่านการผ่าตัดแล้วเรียกว่า Transgender ได้มั้ย ตรงนี้ไม่แน่ใจในคำนิยามทางการแพทย์นะ ยังค้นไม่เจอ ถ้าใครทราบโปรดแนะนำด้วย แต่ส่วนตัวคิดว่ามันไม่ใช่การแปลงเพศข้ามเพศ แต่มันคือการผ่าตัดเลือกเพศที่เหมาะสมให้เขาหรือเธอ และข้อสังเกตอีกอย่างหนึ่งที่พบคือ Intersexมักจะพบในลักษณะมีโครโมโซมเพศเป็น xy แต่ร่างกายภายนอกกำกวมจริงๆ​ แยกไม่ออกเป็นหญิงหรือชาย ในเมืองไทยก็เคยมีนะ ถ้าจำกันได้​ เป็นเด็กนักเรียนต่างจังหวัดคนหนึ่ง

 

ก่อนจบ​ ขอปิดท้ายด้วยข้อมูลในกูเกิ้ล ที่ออสเตรเลีย​ เขารวบรวมบันทึกประวัติคนที่เดินทางเข้าประเทศผ่านสนามบินของเขาในช่วง 10​ ปี ที่ผ่านมา​ (โดยประมาณ)ในช่องระบุเพศ​ ผลออกมาดังนี้ Male 23% Female 52% Atypical Sex or other options 19% (เพศสภาพผิดปกติหรืออื่นๆ) Unsure 6% (ไม่แน่ใจในเพศสภาพของตัวเอง)จะเห็นได้ว่าเรื่องนี้มีความละเอียดซับซ้อนยิ่งนัก แม้แต่ชาว LGBTQ เองหลายคนก็ยังไม่ทราบข้อเท็จจริงเลย

 

…………….
บทความ: เทพประทาน เหมเมือง

 

Photos Credit:

• https://www.quora.com/Why-do-clinicians-define-Intersex-as-a-disorder-How-do-they-diagnose-Intersex 
• https://www.ruleoflaw.org.au/norrie-high-court/